ევროკავშირის პოლიტიკა საქართველოსთან ურთიერთობაში: ისტორიული ჭრილი და მნიშვნელოვანი ასპექტები
Abstract
ევროკავშირი დღეს ევროპაში წამყვანი საერთაშორისო აქტორია, რომელიც ევროპის კონტინენტზე ხშირად მთავარ უსაფრთხოების გარანტად მიიჩნევა. ევროპაში დღეს მიმდინარე რუსეთ-უკრაინის ომის პირობებში მითუმეტეს აქტიურდება ევროკავშირის როლის განსაზღვრა, როგორც მშვიდობის დამკვიდრებელის. ევროკავშირის და საქართველოს ურთიერთობის დასაწყისად 1991-1992 წელი უნდა დავასახელოთ, რადგან საქართველოს დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბებისთანავე ნათელი იყო ევროკავშირთან ურთიერთობის დამყარების მცდელობები, რაც დასტურდება ევროკავშირის მიერ გაწეული დახმარებებითაც, როგორც ფინანსური, ისე ჰუმანიტარული.
ურთიერთობის საწყისი ეტაპიდან განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია 1996 წელს ლუქსემბურგში ევროკავშირს და საქართველოს შორის გაფორმებული პარტნიორობისა და თანამშრომლობის შესახებ შეთანხმება, რომლის შედეგადაც შეიქმნა თანამშრომლობის ინსტიტუტები, რომელთა მიზანიც იყო ურთიერთობების გაღრმავება. 2014 წელს საქართველოს და ევროკავშირს შორის გაფორმებულმა „ასოცირების შეთანხმებამ“ ჩაანაცვლა 1996 წელს ხელმოწერილი „პარტიორობის და თანამშრომლობის შესახებ შეთანხმება“. 2014 წელს „ასოცირების შესახებ შეთანხმების“ შემდეგ ურთიერთობები უფრო გაღრმავდა, რადგან დოკუმენტი მხარეთა პარტნიორობაზე, მათი ურთიერთდახმარების შესაძლებლობებზე იყო დამყარებული. შეთანხმების ყველაზე საყურადღებო პუნქტი: ევროკავშირთან ღრმა და ყოვლისმომცველი სავაჭრო სივრცის შექმნაა (Deep and Comprehensive Free Trade Area - DCFTA), რომლის შედეგადაც საქართველოში წარმოებული პროდუქცია-მომსახურებისთვის ევროკავშირის ბაზარი გაიხსნა. შესაბამისად ეს ასპექტი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო საქართველოს ეკონომიკის განვითარების თვალსაზრისით. თუმცა ეს შეთანხმება უფრო მასშტაბური იყო და მოიცავდა თანამშრომლობას ისეთი პრიორიტეტული მიმართულებებით, როგორიცაა პოლიტიკური და სოციალური სფეროები.
ევროკავშირი მთავარ დიპლომატიურ შუამავლად წარმოდგა აგვისტოს ომის დროს რუსეთს და საქართველოს შორის. საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობების ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპი კი 2023 წელს დაიწყო, როცა საქართველომ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი მიიღო. მართალია 14 დეკემბერს საქართველომ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი ოფიციალურად მიიღო, მაგრამ 8 ნოემბერს, როდესაც ევროკომისიამ საქართველოსთვის ევროკავშირის კანდიდატის ქვეყნის სტატუსის მინიჭების რეკომენდაცია გასცა, ეს გადაწყვეტილება იმ პირობით მიიღეს, რომ საქართველო ცხრა მიმართულებით გადადგამდა პროგრესულ ნაბიჯებს. მნიშვნელოვანი ასპექტია იმ ახალი პუნქტების დამატება, რომელიც 2022 წლის 12 რეკომენდაციაში არ შედიოდა და რომლიდანაც ერთ-ერთი ახალი დათქმაა: ევროკავშირისა და მისი ღირებულებების შესახებ დეზინფორმაციასთან და უცხოურ საინფორმაციო მანიპულაციებთან ბრძოლა. 2024 წელს ევროკავშირი-საქართველოს ურთიერთობები რთულ ეტაპზე გადავიდა, რაც წლის ბოლოს დაგვირგვინდა ქართული მხარის მიერ ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებების გადადებით 2028 წლამდე.
კვლევის მიზანია ევროკავშირი-საქართველოს ურთიერთობის მნიშვნელოვანი ასპექტების განხილვა ქრონოლოგიურად და იმ მახასიათებლების შესწავლაც, რომელიც შეიძლება ხელისშემშლელი აღმოჩნდეს ამ ურთიერთობის განმტკიცებისთვის. კვლევა თვისებრივია და გამოყენებული კვლევის მეთოდია - დოკუმენტების ანალიზი, მეორეულ წყაროებზე დაყრდნობით კვლევა აფასებს ევროკავშირის მიერ საქართველოს მიმართ ჩამოყალიბებულ პოლიტიკას.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Arenare, A. (2015). The European Engagement in Georgia. Aalborg University.
Gavin, G. (2024, ნოემბერი 28). Georgia election was not fair and must be re-run, European Parliament concludes. მოპოვებულია წყაროდან https://www.politico.eu/article/georgia-election-was-not-fair-must-be-re-run-european-parliament-statement-membership-candidacy-eu/
Georgia, C. (2024, ნოემბერი 14). ევროპარლამენტში საქართველოს სადავო საპარლამენტო არჩევნების შესახებ დებატები გაიმართა. მოპოვებულია წყაროდან https://civil.ge/ka/archives/635342
Georgia, F. (2024, დეკემბერი 9). საერთაშორისო გამოხმაურება საქართველოში მიმდინარე მოვლენებზე | განახლებადი. მოპოვებულია წყაროდან https://forbes.ge/saerthashoriso-gamokhmaureba-saqarthveloshi-mimdinare-movlenebze-ganakhlebadi/
Georgia: Statement by the High Representative with the European Commission on the final adoption of the law on transparency of foreign influence. (2024, მაისი 28). მოპოვებულია წყაროდან https://www.eeas.europa.eu/eeas/georgia-statement-high-representative-european-commission-final-adoption-law-transparency-foreign_en?utm_source=chatgpt.com
Light, F. (2024, ნოემბერი 29). Georgian diplomats decry halt to EU talks after dozens arrested in pro-EU protests. მოპოვებულია წყაროდან https://www.reuters.com/world/europe/eu-envoy-says-georgias-freezing-eu-talks-is-not-will-population-interpress-2024-11-29/?utm_source=chatgpt.com
Miller, M. (2024, ნოემბერი 30). Statement on Georgia’s Suspension of European Union Accession. მოპოვებულია წყაროდან https://www.state.gov/statement-on-georgias-suspension-of-european-union-accession/
Negotiations, D.-G. f. (2024, ოქტომბერი 27). Statement by the European Commission and the High Representative Josep Borrell on the Parliamentary elections in Georgia. მოპოვებულია წყაროდან https://neighbourhood-enlargement.ec.europa.eu/news/statement-european-commission-and-high-representative-josep-borrell-parliamentary-elections-georgia-2024-10-27_en?utm_source=chatgpt.com
Nicu Popescu, M. L. (2008). Can the EU win the peace in Georgia? ECFR Policy Brief.
on.ge. (2024, მაისი 14). პარლამენტმა რუსული კანონი მესამე მოსმენით მიიღო. მოპოვებულია წყაროდან https://on.ge/story/129151-%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%94
Vincent, F. (2024, ივლისი 12). Georgia's EU accession process frozen in wake of 'foreign influence' law. მოპოვებულია წყაროდან https://www.lemonde.fr/en/international/article/2024/07/12/georgia-s-eu-accession-process-frozen-in-wake-of-foreign-influence-law_6682413_4.html?utm_source=chatgpt.com
ასოცირების შესახებ შეთანხმება. (n.d.). მარტი 21, 2024, მოპოვებულია წყაროდან https://infocenter.gov.ge/eu-georgia/association-agreement/
თავისუფლება, რ. (2023, დეკემბერი 14). საქართველო ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყანა გახდა. მოპოვებულია წყაროდან https://www.amerikiskhma.com/a/eu-granted-candidate-status-to-georgia/7398330.html
თავისუფლება, რ. (2024, ნოემბერი 28). „ქართულ ოცნებას“ 2028 წლის ბოლომდე ევროკავშირთან მოლაპარაკების გახსნა არ სურს. მოპოვებულია წყაროდან https://www.radiotavisupleba.ge/a/33219304.html
კაპანაძე, ბ. (n.d.). აღმოსავლეთ-პარტნიორობის მომავალი და საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობების ახალი პერსპექტივები. მოპოვებულია წყაროდან https://di.gov.ge/publications/analytical-collection/aghmosavleth-partniorobis-momavali-da-saqarthvelo-evrokavshiris-urthierthobebis-akhali-perspeqtivebi/
კუნჭულია, ლ. (2009, აგვისტო 13). რა ფორმით არსებობს და რა შედეგი მოიტანა 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის ხელშეკრულებამ. მოპოვებულია წყაროდან https://www.radiotavisupleba.ge/a/1798423.html
მშვიდობის, დ. დ. (2008, სექტემბერი). 2008 წლის აგვისტოს მოვლენების შემდეგ: რუსეთ საქართველოს ომის შედეგები. მოპოვებულია წყაროდან https://www.cipdd.org/upload/files/AfterAugust2008-geo[1].pdf
რუსული კანონი და შეუსრულებელი რეკომენდაციები. (2024, აპრილი 11). მოპოვებულია წყაროდან https://formulanews.ge/News/109133
სამინისტრო, ს. ს. (n.d.). საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობების მნიშვნელოვანი მოვლენების ქრონოლოგია. 14 მარტი, 2024, მოპოვებულია წყაროდან https://mfa.gov.ge/european-union/903144-saqartvelo-evrokavshiris-urtiertobebis-mnishvnelovani-movlenebis-qronologia
სამინისტრო, ს. ს. (n.d.). საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობების მნიშვნელოვანი მოვლენების ქრონოლოგია. მოპოვებულია წყაროდან https://mfa.gov.ge/european-union/903144-saqartvelo-evrokavshiris-urtiertobebis-mnishvnelovani-movlenebis-qronologia
შეთანხმება პარტნიორობისა და თანამშრომლობის შესახებ. (1996, აპრილი 22). მოპოვებულია წყაროდან https://infocenter.gov.ge/wp-content/uploads/2021/07/partniorobisa-da-thanamshromlobis-shesakheb-shethankhmeba.pdf
Refbacks
- There are currently no refbacks.
ISSN: 2449-2833 (online)
ISSN: 2449-2825 (print)